Brzezna
Historia Brzeznej
Pierwszy dokument pisany, w którym wymieniona jest nazwa wsi po-chodzi z 6 lipca 1280 roku. Wtedy to, Kinga żona Bolesława Wstydliwego nadała klasztorowi ss. Klarysk w Starym Sączu posiadłości obejmujące 28 wsi, wśród których była Brzezna. Nadanie to potwierdzają dokumenty z 1283 i 1292 roku. Jednak cała wieś nie należała do klasztoru. Współwłaścicielem był rycerz Marcin syn Unisława. Na przełomie XIII i XIV wieku on został właścicielem całej Brzeznej. Następnymi właścicielami wsi byli: w l316 r. Marcin i jego synowie Mikołaj i Pełka, w 1357 r. Unisław z Brzeznej, a w XV wieku Gryfici, a później Mikołaj Gedko z Bobrowej. Po przekształceniach wła-snościowych na wsi polskiej w XVI wieku, kiedy to sołtysów zastąpiła szlachta i wprowadzono obowiązek pańszczyzny dla chłopów, zaczęły powstawać folwarki ziemskie. Wtedy to istniejący w Brzeznej folwark zakupił bogaty kupiec i rajca z Nowego Sącza Bartłomiej Rabrocki. W okresie reformacji w Brzeznej silne wpływy mieli arianie. W 1655 roku zabity został przez żołnierzy polskich, za rzekome sprzyjanie Szwedom, ówczesny jej właściciel, arianin - Samuel Sternacki. Na przełomie XIX i XX wieku Brzezna stanowiła własność Stad-nickich z Nawojowej. W końcu XIX wieku hrabia Stadnicki wybudował tu browar, mieszczący się na terenie obecnego Instytutu Sadownictwa. Na jego potrzeby wybudowano specjalny wodociąg i staw, gdzie odpływała woda. Po wprowadzeniu przez Austriaków zakazu produkcji alkoholu, browar został zlikwidowany. Istniejący dwór, nad którym opiekę sprawowała Helena Stadnicka, żona Antoniego Maskowskiego, obejmował oko-ło 120 ha gruntów. Oprócz mieszkańców Brzeznej, pracowali tu przyjezdni robotnicy rolni. Własność dworską stanowiły również duże zabudowania gospodarcze i murowane czworaki dla służby. W czasie II wojny światowej mieszkańcy wsi doświadczyli skutków prowadzonej przez okupanta polityki. Około 40 młodych dziewcząt i chłopców wywiezio-nych zostało na przymusowe roboty do Niemiec. Po wyzwoleniu w 1945 roku, część majątku Stadnickich została rozparcelowana przez chłopów, część przejął PGR Aleksandrówka. W 1954 roku grunty te przejął Instytut Sadow-nictwa i Kwiaciarstwa, o którym mowa w innej części książki. Do 1 stycznia 1973 roku Brzezna była siedzibą gromady, do której nale-żały wsie: Chochrowice, Długo-łęka - Świerkla, Gostwica i Po-drzecze. Później jako sołectwo weszła w skład gminy Podegrodzie.
OSP w Brzeznej - Litaczu
Drużyna OSP w Brzeznej -Litaczu zrzesza 31 druhów w drużynie bojowej i 16 w drużynie młodzieżowej. Prezesem jest Józef Plata, a komendantem Stanisław Oleksy. Na wyposażenie jednostki składa się samochód GBA, dwie pompy szlamowe, 1 motopompa PO - 5 i inny drobny sprzęt gaśniczy. Strażacy w 2002 roku brali udział w gaszeniu 6 pożarów, usuwaniu skutków powodzi w Muszynie, oraz przy zabezpieczaniu wizyty papieża w Krakowie. Uczestniczyli również w gminnych zawodach gaśniczo - pożarniczych, podczas których drużyna młodzieżowa zajęła III miejsce. Aktualnie przy dużym zaangażowaniu druhów budowana jest nowa remiza.
Drużyna OSP w Brzeznej natomiast zrzesza obecnie 31 druhów. Jest młodą jednostką pożarniczą, jednak posiada stosunkowo dobre wyposażenie do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczych, a mianowicie: samochód bojowy GLM- marki "ŻUK", motopompę, piłę do metalu i betonu, pilarkę do drzewa, pompy - pływającą i do brudnej wody, agregat prądotwórczy oraz inny sprzęt przeciwpożarowy. Prezesem OSP jest Andrzej Popardowski, a naczelnikiem Paweł Mastalski.
W 2002 roku jednostka uczestniczyła w gaszeniu jednego pożaru i likwidacji zatoru lodowego na rzece. Kilkakrotnie interweniowali w okresie wiosennym, przy gaszeniu drobnych zarzewi pożaru, powstałych w związku z wypalaniem traw.
Poza podnoszeniem swojej sprawności w działaniach ratowniczo - gaśniczych, główny wysiłek, druhowie skierowali na prace społeczne przy remon-cie remizy. Dzięki ofiarności i pracy społecznej druhów wykonali następujące prace: dokonali zmiany pokrycia dachowego, blachę otrzymali z Urzędu Gminy oraz dokończyli budowę węzła sanitarnego wraz z wyposażeniem. (informacje z www.podegrodzie.pl)