Brzezna
SZD w Brzeznej
Założeniem Twórcy Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach, Prof. dr Szczepana Pieniążka, było utworzenie stacji doświadczalnych w różnych rejonach geograficzno- klimatycznych Polski. Już w drugim roku działalności Instytutu, który powstał w 1951 roku, z dniem 1 stycznia 1953 roku powołano Sadowniczy Zakład Doświadczalny w Brzeznej koło Nowego Sącza. Organizatorem i pierwszym dyrektorem był dr Zbigniew Gertych.W krótkim czasie do 58 hektarowego gospodarstwa w Brzeznej dołączono inne, leżące w promieniu 75 km. Na przestrzeni lat liczba gospodarstw i łączna powierzchnia zmieniały się. W latach ’80 i ’90, oprócz Brzeznej Zakład tworzyły gospodarstwa Olszana i Łososina Dolna.
Na początku 2001 roku Zakład został przekształcony w Spółkę z o.o., w której 100% udziałów ma Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach, przyjmując nazwę Sadowniczy Zakład Doświadczalny Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa Brzezna Sp z o.o.
Po odejściu z Brzeznej dr Z. Gertycha, Zakładem kierowali kolejno: dr Edmund Niemczyk (1964-1965), mgr Jan Caputa (1965-1971), dr Eberhard Makosz (1971-1981), mgr Edward Paszek (1981-1985), prof. dr Adam Szczygieł (1985-1995), dr Paweł Kołodziejczak (1995-2000). Od początku 2001r. jednoosobowy zarząd SZD Brzezna, Sp. z o.o. stanowi dr Jan Danek. Badania naukowe w przeciągu lat koncentrowały się w dużej mierze na zagadnieniach związanych z występowaniem i zwalczaniem chorób i szkodników, w tym nicieni pasożytniczych. W tym zakresie szczególne zasługi mają prof. dr hab. Adam Szczygieł, dr Hanna Profic-Alwasiak, dr Stanisław Prędki i prof. dr hab. Edmund Niemczyk. Prace badawcze doprowadziły m.in. do opracowania metody produkcji zdrowych sadzonek truskawek, racjonalnych programów ochrony roślin sadowniczych, przyczyniły się do opracowania i wprowadzenia do praktyki metody integrowanej produkcji owoców. Wprowadzenie do produkcji nowych gatunków i odmian w rejonie Podkarpacia było i jest nadal ważnym elementem pracy.
Dotyczy to głównie roślin jagodowych, w tym porzeczki i agrestu, borówki wysokiej, maliny i jeżyny, truskawki i poziomki, a ostatnio np. aktinidii, jagody kamczackiej i innych. W tym zakresie duży wkład pracy mieli inż. Z. Kostrzewa, St. Wierzbicki i mgr K. Pierzga. Ocena odmian i ich wdrażanie dotyczyły nie tylko odmian zagranicznych i pochodzących z innych ośrodków badawczych w Polsce, ale też wyhodowanych w Brzeznej. Zespół, którym kieruje dr Jan Danek, wytworzył odmiany maliny, jak Beskid, Nawojka, Polana, Poranna Rosa, Polka, Pokusa, oraz jeżyny Orkan i Gazda. Ważnym z praktycznego punktu widzenia było opracowanie modeli sadów dla poszczególnych gatunków z zastosowaniem określonej podkładki dla odmiany. Uwzględniano przy tym warunki środowiskowe i konieczność stosowania zabiegów agrotechnicznych.
Prace w tym zakresie prowadzili w przeszłości mgr M. Wawrzyńczak, dr E. Makosz, mgr F. Zaziąbł dr P. Kołodziejczak i dr F. Kadzik, a obecnie prof. dr hab. A. Szczygieł i mgr M. Buczek. Aspekt ekonomiczny produkcji sadowniczej był przedmiotem prac dr Z. Gertycha i dr E. Makosza.
Działalność produkcyjna ukierunkowana przez lata na wytwarzanie materiału szkółkarskiego najwyższej jakości. Produkcja drzewek owocowych opiera się na własnym materiale wyjściowym. Zakład posiada bowiem sady zraśnikowe, w tym mateczniki podkładek wolne od wirusów. Wraz z zaleceniami dotyczącymi uprawy poszczególnych gatunków i odmian roślin jagodowych, rozwijano w Zakładzie produkcję kwalifikowanych sadzonek. Powstał nawet wiersz na temat instytutu. Aby go zobaczyć, kliknij tutaj>>(informacje z www.brzezna.pl)